Ο Γεώργιος Λάμπος, Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, απαντά στο Υγείαonline.gr, σε 9 συνήθη ερωτήματα, για το τεστ Παπανικολάου και την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι μια κακοήθης νεοπλασία που αναπτύσσεται στο κατώτερο τμήμα της μήτρας (δηλαδή στον τράχηλο).  Ο τράχηλος είναι εύκολα ορατός από το γυναικολόγο αφού το μεγαλύτερο μέρος του βρίσκεται μέσα στον κόλπο της γυναίκας. 

Επομένως, ο τράχηλος της μήτρας είναι ίσως το μοναδικό όργανο του σώματος που μπορεί πολύ εύκολα να εξετασθεί υπό άμεση όραση από τον ιατρό. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί πλέον εύκολα να προληφθεί μέσω του τεστ Παπανικολάου (Pap smear).

•    Τι προκαλεί τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας; 
Το σημαντικότερο αίτιο είναι η λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV-human papilloma virus). Υπάρχουν περισσότεροι από 100 ορότυποι του ιού HPV. 
Οι ορότυποι 16 και 18 προκαλούν το 70% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας. Για την αντιμετώπιση αυτών των οροτύπων έχουν σχεδιαστεί δύο νέα εμβόλια το Gardasil και το Cervarix.

•    Πως γίνεται το τεστ Παπανικολάου; 
Η γυναίκα ξαπλώνει σε γυναικολογική θέση και ο γυναικολόγος με τη βοήθεια ενός κολποδιαστολέα εξετάζει μακροσκοπικά τον τράχηλο της μήτρας. Μετά με έναν στυλεό και με ένα βουρτσάκι παίρνει δείγμα κυττάρων από την επιφάνεια του τραχήλου της μήτρας. Το δείγμα αυτό μονιμοποιείται και μεταφέρεται στο κυτταρολογικό εργαστήριο, όπου και γίνεται η μικροσκοπική εξέταση από κυτταρολόγους.

•    Πονάει η εξέταση; 
Όχι, το τεστ Παπανικολάου είναι ανώδυνο. Μετά την εξέταση μπορεί να υπάρχει μικρή αιμόρροια που προέρχεται από το σημείο λήψης του δείγματος.

•    Τι δείχνει το τεστ Παπανικολάου; 
Το τεστ Παπανικολάου είναι μια απλή εξέταση που αντικατοπτρίζει την κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα επιθηλιακά κύτταρα του τραχήλου της μήτρας. Αν τα κύτταρα έχουν αλλοιώσεις ύποπτες για νεοπλασία, τότε αναλόγως του βαθμού και της σοβαρότητας η γυναίκα παραπέμπεται σε επέμβαση κολποσκόπησης και βιοψίας του τραχήλου.

•    Κάθε πότε πρέπει να γίνεται το τεστ Παπανικολάου; 
Κάθε γυναίκα άνω των 18 ετών που είναι σεξουαλικώς ενεργή θα πρέπει να υποβάλλεται σε γυναικολογική εξέταση και τεστ Παπανικολάου τουλάχιστον 1 φορά το χρόνο.

•    Ποιες γυναίκες πρέπει να υποβάλλονται στο τεστ Παπανικολάου; 
Όλες οι γυναίκες μεγαλύτερες των 18 ετών, εφόσον είναι ή ήταν σεξουαλικά ενεργές. 
•    Πότε είναι η καλύτερη ημέρα για να πάω στο γυναικολόγο για τεστ Παπανικολάου και για τσεκ-απ; 
Η καλύτερη ημέρα είναι 1 εβδομάδα μετά το τέλος της περιόδου. Τότε τα γεννητικά σου όργανα έχουν ηρεμήσει από τη ροή της περιόδου και η μήτρα είναι έτοιμη για το τεστ Παπανικολάου.

•    Πως πρέπει να προετοιμαστώ για το τεστ; 
Δεν πρέπει να έρθεις σε ερωτική επαφή για ένα 24ωρο πριν την εξέταση, όπως επίσης δεν θα πρέπει να βάλεις ενδοκολπικές αλοιφές για το ίδιο διάστημα.

•    Έχουν κάποια σχέση τα κονδυλώματα με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας; 
Όχι άμεσα. Τα κονδυλώματα προκαλούνται επίσης από τον ιό HPV αλλά από διαφορετικούς ορότυπους. Το 90% των κονδυλωμάτων προκαλούνται από τους ορότυπους 6 και 11. 

Τα κονδυλώματα δεν είναι καρκίνος, ούτε εξελίσσονται σε καρκίνο. Ωστόσο μια γυναίκα που έχει κονδυλώματα είναι αρκετά πιθανόν να έχει μολυνθεί και από τους ορότυπους του HPV που έχουν ενοχοποιηθεί για τον καρκίνο του τραχήλου. 

Γεώργιος Λάμπος
Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Επιμέλεια άρθρου υγείας: Συντακτική Ομάδα Υγείαonline